Кацарска: Првото поглавје од преговорите не се отвара веднаш по одлуката на ЕУ

Директорката на Институтот за европска политика, ЕПИ, Симонида Кацарска, во разговор за МИА се осврнува на изјавите на комесарот Хан за "подготвителната" фаза на преговори, но и на капацитетот на македонската администрација.

Директорката на Институтот за европска политика, ЕПИ, Симонида Кацарска, во разговор за МИА се осврнува на изјавите на комесарот Хан за "подготвителната" фаза на преговори, но и на капацитетот на македонската администрација да се сноси со преговарачкиот процес.

Изјавата на европскиот комесар за проширување, Јоханес Хан, дека Европската Комисија ќе предложи отворање на "подготвителна" фаза на преговорите за Северна Македонија во јуни предизвика бура реакции во јавноста и сомнеж дека всушност ЕУ повторно бара изговори да не ги започне ефективно преговорите со земјава. Но, всушност, ако се суди според новиот преговарачки пристап на ЕУ, тоа што го изјави Хан не е изненадување, бидејќи процесот е побавен отколку што бил пред петнаесетина години кога влегуваа земјите од источниот блок, објаснува Кацарска.

–Идеалното сценарио за јуни е Советот да усвои одлука со која се закажува првата меѓувладина конференција, тоа е почетокот на преговорите, а најдоброто сценарио за нас е Советот на Европската Комисија да и побара преговарачка рамка, објаснува Кацарска.

Со други зборови, во јунските заклучоци (доколку тогаш на агендата на Советот биде ставено проширувањето на дневен ред) најпозитивното сценарио за Македонија би било тие да гласат дека "земјите членки на Комисијата да дадат мандат за преговарачка рамка со изглед за свикување меѓувладина конференција (МВК) во декември 2019". МВК го означува ефективниот почеток на преговорите. До тогаш Македонија мора да помине и преку процесот на билатерален скрининг, кој е различен и покомплексен од сегашниот, подготвителен скрининг, бидејќи тогаш администрацијата ќе треба активно да реферира за сработеното пред ЕК и пред земјите членки.

-МВК не значи отворање на поглавја автоматски, бидејќи дотогаш нема да биде завршен билатералниот скрининг, а според новиот пристап, ЕК прави извештаи за тоа колку одредена земја е спремна да ги започне преговорите во одредено поглавје и за поголем дел поглавја става одредници за отворање на поглавјето, познати како opening benchmarks. После тоа, откако земјата ќе ги исполни тие одредници, ЕК прави извештај на проценка на исполнување на тие одредници, а ова се сѐ временски периоди што треба да се земат предвид, нагласува директорката на ЕПИ.

Што значи дека откако ќе се одобри одлуката за старт на преговори, ЕК ќе објавува дополнителни извештаи за нашата земја, овој пат за отворање на поглавјата. Тие одредници Македонија треба да ги исполни, по што повторно Комисијата ќе треба да ги оцени. Секоја од овие етапи може да трае до шест месеци, некогаш и година дена. Во идеално и забрзано сценарио, Македонија би можела да го отвори првото поглавје во текот на идната година, како што посакува Владата, но не би било невообичаено тоа да се случи во 2021.

Но, без оглед на отворањето на првото поглавје, билатералниот скрининг и извештаите на ЕК за одредниците веќе треба да ја мобилизираат администрацијата и да носат промени, доколку постои политичка волја.

-Требаше да ни биде нешто и подготвителниот скрининг, врз основа на него требаше веќе да постојат проценки за тоа каде се наоѓаме во одредени поглавја, овој процес ќе оди напред, нема да нѐ чекаат, колку порано се подготвиме тоа подобро, вели Кацарска, и го дава примерот со Романија, чија најголема грешка била што не почнала да се спрема уште за време на подготвителниот скрининг.

Колку е подготвена Македонија за преговорите ЕПИ не е во можност да процени бидејќи Владата сѐ уште не ја утврдила до крај институционалната структура за преговори, а документите од подготвителниот скрининг не се јавно достапни, бидејќи се сопственост на Европската Комисија и Владата тврди дека не добила дозвола да ги објави. Надежта сега е дека кога ќе почне билатералниот скрининг, јавноста ќе биде повеќе информирана. Билатералниот скрининг ќе биде и корисен за да се утврди капацитетот на администрацијата да преговара со ЕУ. За успешни преговори, објаснува Кацарска, важно е да се создаде силно "јадро" во институциите наместо систематски експертизата да се бара надвор.

-Ние тоа што го слушаме и од Владата е некогаш прашалник дали има доволно капацитет одвнатре, сме слушнале такви размислувања од многу министри, па дали ќе треба да се потпираме на надворешни искуства, тие дискусии постојат, но мислам дека мора да се најде експертизата внатре во администрацијата за ваков долг и тежок процес. Може да имате експертска помош од надвор, но тежината ја носат луѓето внатре во администрација. Прашањето е дали пронајдено тоа клучно јадро во администрација, вели Кацарска за МИА.

Секретаријатот за европски прашање е граден токму по тој принцип на инвестиција во капацитетот на домашно административно јадро способно да се сноси со предизвиците од ЕУ, меѓу другото преку стипендирање на луѓе кои потоа се враќале да работат во СЕП, принцип кој "не е невозможно да се реплицира", смета директорката на ЕПИ.

Кацарска потсетува дека кога ќе започнат преговорите ќе бидат од посебна важност не само да се вклучи граѓанскиот сектор во процесот, туку пред сѐ Собранието.

-Сѐ уште не се разрешени механизмите за улогата што би ја имала Собранието во преговарачкиот процес. Само за споредба, во мноштво земји преговарачките позиции ги усвојува Собранието или соодветните собраниски комисии.

Кацарска за крај укажува и дека при изборот на преговарачкиот модел ќе биде важно да се пронајде добриот баланс помеѓу ефикасноста и транспарентноста на процесот. Бидејќи брз и ефикасен процес претпоставува помалку транспарентност и вклучување на разните чинители во општеството, додека пак инклузивниот процес можеби е побавен но има поголем легитимитет, објаснува Кацарска. /МИА

Бајден по победата на Трамп: Ќе ја насочам целата моја администрација да работи со неговиот тим

Џо Бајден моментално зборува од градината на розите во Белата куќа.

Тој вели дека им честитал на Доналд Трамп и на Републиканската партија за победата на изборите и рече дека е важно сега да има мирен трансфер на власта.

„Повеќе од 200 години, Америка го спроведува најголемото експериментално самоуправување во историјата на светот“, вели тој.

„Вчера разговарав со новоизбраниот претседател Трамп за да му честитам за победата и го уверив дека ќе ја насочам целата моја администрација да работи со неговиот тим за да обезбеди мирна и уредна транзиција.

„Тоа е она што американскиот народ го заслужува.“

Џо Бајден одржува говор по изборната победа на Доналд Трамп.

Претседателот на САД веќе даде писмена изјава, но ова е првпат тој лично да се обрати по изборите.

Во таа изјава, тој ја опиша Камала Харис како „огромна партнерка“ и личност на која „длабоко ѝ се восхитува“.

Шолц по распадот на Владата, се состана со опозициските демохристијани

Германскиот канцелар Олаф Шолц и лидерот на опозициската Христијанско-демократска унија (ЦДУ) Фридрих Мерц, кој се надева дека ќе стане нов шеф на владата, денеска зборувале околу половина час, по распадот на левичарската коалиција еден ден претходно.

Разговорите меѓу двајцата политичари почнаа околу 1 и пол, а Мерц по нешто повеќе од половина час ја напушти премиерската резиденција. Засега ништо не е објавено за содржината на разговорот меѓу Шолц и Мерц.

Мерц го повикува Шолц што поскоро да распише нови избори, а лидерот на ЦДУ ја сака втората половина на јануари како можен датум.

Канцеларот вчера најави дека сака гласање за доверба на неговата влада во јануари, но пратеничката група на ЦДУ/ЦСУ во долниот дом на парламентот, Бундестагот, бара канцеларот веднаш, најдоцна до почетокот на следната година, да свика гласање за доверба.

Шолц предвиде гласање за доверба на 15 јануари, додека предвремените избори ќе се одржат на крајот на март.

Мерц истакнува дека нема причина да се чека до јануари за гласање за доверба. Тој попладнево се среќава со претседателот Франк-Валтер Штајнмаер во неговата берлинска резиденција, палатата Белви, за да разговара за патот напред. Тространата германска коалиција „семафор“ се распадна вчера вечерта по разрешувањето на министерот за финансии и лидер на либералите, Кристијан Линднер, кој ќе биде заменет со еден од блиските советници на Олаф Шолц, Јоерг Кукиес, 56-годишен експерт за економски прашања.

По распадот на коалицијата, Штајнмаер официјално разреши тројца од четворицата министри на либералите (ФДП) во кабинетот на Шолц. Единствениот политичар од ФДП кој останува во владата е министерот за транспорт Фолкер Висинг, кој ја напушти партијата и сега ја извршува функцијата министер за правда. Образованието го презема министерот за земјоделство Џем Оздемир.

Колапсот на владата доаѓа во најлош можен момент за Германија, која се бори со сериозна индустриска криза, но и за Европа, која е загрижена за последиците по нејзината трговија и безбедност по изборот на републиканецот Доналд Трамп за претседател на САД.

Новак Ѓоковиќ доби споменик во Србија- во рацете држи рекет и крст (ВИДЕО)

Најдобриот тенисер на сите времиња Новак Ѓоковиќ доби свој споменик, откако скулпторот од Кикинда, Борис Стапарац, заврши скулптура посветена на славниот спортист.

Оваа монументална скулптура висока околу два и пол метри е изработена од моделиран бетон, а Борис работел на неа околу една година. На споменикот Ѓоковиќ е со рекет и крст во рацете, додека погледот е насочен кон небото, објави РТВ.

Делото ја симболизира вербата, непокорот и љубовта кон клучните животни вредности. На едната страна Новак е прикажан со склопени три прста, додека на другата држи рекет со крст во него.

- Не само што дише споменикот, туку се чувствува и големата љубов кон Новак, кој нè претставува во светот какви што сме - побожни, полни со енергија, мирни, со воинствени чувства внатре, бидејќи тоа е единствениот начин да надминеме нешто невозможно - вели скулпторот Борис Стапарач за РТВ Војводина.

Идејата за создавање на споменикот произлезе од желбата да се истакне неговиот огромен придонес за нашата нација.

- Веќе го знам местото каде што треба да се постави, бидејќи сите сме поврзани со некои небесни сили, дека некој ќе дојде по тоа. Ако остане кај мене, моја желба е еден ден мојот двор да стане музеј на скулптури, па и тој да има место таму. На крајот на краиштата, зошто и Србите да не го имаат Роден? – додава Стапарач.

притисни ентер