Патувањето низ вселената ги уништува клетките и преопасно е за луѓето-предупредуваат научниците

Вселената е последната граница, па генерации сонуваат да патуваат на друга планета, друга ѕвезда, друга галаксија...

Сепак, излегувањето надвор од заштитата на електромагнетното поле на Земјата може да биде толку опасно за луѓето на клеточно ниво, што никогаш нема да може да се прилагодат на неприродната средина на вселената, е заклучокот од истражувањето на фондацијата Гај, независна британска истражувачка организација.

„Се чини дека освен ако не создадеме генетски модифицирани астронаути, кои би немале свои правни и етички проблеми, единствениот начин за луѓето да живеат во вселената е целосно да ја репродуцираат животната средина од Земјата“, се вели во извештајот.

- Досега вселенската заедница беше фокусирана на физичките и инженерските предизвици на вселенското патување. Не беше препознаено долгорочното влијание врз здравјето, ниту пак некој беше посветен да го истражува. Самото преживување во вселената не е исто што и живеењето со оптимално здравје – изјави проф. Џефри Гај, претседател на фондацијата Гај.

Според истражувањето, главното откритие на експертите е дека патувањето во вселената предизвикува забрзано стареење кај астронаутите.

- Овој „фенотип на забрзано стареење“ (ААП) мора итно да се истражи и објасни. Во извештајот се нагласува дека ако ова е поврзано со нарушување на клеточната биоенергетика, тоа може да има драматични последици. Се чини дека долговечните сложени организми, како што се луѓето, нема да можат да се прилагодат на неприродната средина на вселената, додека краткотрајните и брзоразвивачките организми, како што се бактериите, што можат. Ова има големи последици за човечкиот микробиом - се наведува во заклучокот од студијата и се додава:

- Веројатно намалената и особено нултата гравитација ги отстранува стимулите потребни за одржување на здравјето на митохондриите и клеточниот структурен интегритет, што ја намалува метаболичката адаптација. Зголеменото зрачење го зголемува оштетувањето на сите клеточни делови. Недостатокот на магнетно поле го зголемува стресот на клетките. Губењето на деноноќните знаци во околината дополнително го компромитира метаболичкиот систем.

Како што е нагласено, има многу податоци за астронаутите кои се вратиле од орбитата, но помалку податоци за долгорочните ефекти од вселенските летови. Тие го наведуваат примерот со недостигот на повеќегодишни студии за животни во вселената.

- Од космичкото зрачење сме заштитени со магнетното поле на Земјата, како и од атмосферата, а во ова магнетно поле се наоѓа и Меѓународната вселенска станица. Сепак, излегувањето надвор од Земјата или Месечината е многу поризично за луѓето – се наведува во извештајот.

Повеќето претходни вселенски летови беа во ниската орбита на Земјата, каде што сè уште постои заштита од електромагнетно поле, а само 24 луѓе полетале на Месечината, каде што биле изложени на галактичко космичко зрачење помеѓу 6 и 12 дена. Научниците од Универзитетскиот колеџ во Лондон веќе предупредија дека секој обид за испраќање луѓе на Марс би бил фатален за астронаутите, меѓу другото, бидејќи нивните бубрези брзо ќе престанат да работат.

Дури и по престојот во Меѓународната вселенска станица, која е во ниска орбита, во телото се случуваат многу промени поради микрогравитацијата, па астронаутите губат мускулна и коскена маса, крвта и течноста во 'рбетниот мозок не се движат на ист начин, па може да се случи промена во главата и очите, кои отекуваат, а видот им е заматен.

Од утре повремени врнежи од дожд, утринските температури значително пониски

Од утре во пладневните часови до ноќта кон понеделник времето ќе биде променливо облачно со повремени врнежи од дожд. 

На планините, а в недела и на некои од повисоките места, особено во западните делови врнежите ќе бидат од снег. Особено в недела и в понеделник во Повардарието ќе засилува северен ветер, а на почетокот на неделата утринските температури ќе бидат значително пониски.

Како што соопшти УХМР, времето утре ќе биде променливо облачно, наутро со услови за магла или ниска облачност по котлините. Од пладневните часови особено во западните делови ќе има повремени врнежи од дожд, а на планините особено во западните делови од снег. Повремени врнежи ќе има и преку ноќта. Ќе дува слаб до умерен, а долж Повардарието повремено засилен ветер претежно од југоисточен правец.

Во Скопје умерено до значително облачно од пладневните часови со услови за краткотарен дожд во делови од котлината.

Во следните три дена минималната температура ќе се движи од -4 до седум степени, а максималната од два до 11 степени.

Почнува пријавувањето за Авицена Женска Трка 2025

Денеска официјално почнува пријавувањето за 13-тото издание на Авицена Женска Трка 2025, која ќе се одржи на 13 април, 2025 година со почеток во 10:00 часот. 

Пријавувањето и регистрацијата за „Авицена Женска Трка 2025“, може да се направи преку официјалната веб страница, односно на следниот линк https://zenskatrka.mk/prijavuvanje/. Право на учество имаат сите припаднички на женскиот пол без ограничување на возраст.

Сите што ќе се пријават до 30 март 2025, нивното име ќе биде испишано на стартниот број. Рокoт за пријавување трае најдоцна до 3 април 2025, а на денот на трката не е можно пријавување.

Стартот на кружната трка од 3 километри ќе биде во 10:00 часот од булевар „Илинден“, во близина на фонтана „Лотос“. Пред самиот почеток, во 09:40 часот, предвидено е и загревање со аеробик вежби. По истрчаните 3 километри ќе се прогласат најдобрите, а потоа следува лотарија со извлекување на среќни стартни броеви од сите учеснички и доделување подароци обезбедени од партнерите на трката.

Подготвени се и репрезентативни маици со логото на трката, кои ќе може да се купат при самиот процес на регистрација.

Со категории за сите возрасти и вредни награди, оваа трка е повеќе од спортски настан, таа претставува симбол на женска сила, мотивација и поддршка. Минатогодишниот успех на Авицена Женска Трка донесе рекордна бројка на женски учеснички на Виз Ер Скопскиот Маратон - дури 52% од сите учесници беа жени!

„Авицена Женска Трка 2025“ е во организација на Сојуз на Спортови на Скопје, а под покровителство на Град Скопје и тринаесет години по ред е симбол за мотивација и успех, за постигнати резултати и поставени нови цели, како и за здрав и правилен животен стил.

Организаторите на настанот ги охрабруваат сите жени да се пријават на трката и им посакуваат одлични резулатати.

Трчај за себе, за заедницата и за сите кои допрва ќе ги откријат радостите на активниот живот. Спортувањето е забавно и уште подобро во друштво!

„Авицена Женска Трка 2025“

Во ТИРЗ Кичево поставен камен-темелник на белгиска инвестиција вредна 40 милиони евра

Во ТИРЗ Кичево денеска стартуваше изградба на фабрика за електронски батерии за автомобили на белгиската компанија „Avesta Battery and Energy Engineering“ каде во првата фаза ќе бидат инвестирани 10 милиони евра.

Во ТИРЗ Кичево денеска стартуваше изградба на фабрика за електронски батерии за автомобили на белгиската компанија „Avesta Battery and Energy Engineering“ каде во првата фаза ќе бидат инвестирани 10 милиони евра и ќе се отворат 120 до 200 вработувања.

Александар Голабоски, извршен директор на Авеста Скопје, најави извоз од 50 милони евра во првата година од инвестицијата која вели ќе достигне 40 милиони евра, а бројот на вработени 600.

- Се надеваме дека објектот би бил готов наредната година. Извозот во првата година согласно бизнис планот би бил околу 50 милиони евра, а во пикот на работењето на фабриката за седум-осум години очекуваме да се зголеми десеткратно, изјави Голабоски.

Премиерот Христијан Мицкоски истакна дека стартот на инвестицијата е доказ дека со заедничка работа може да се направи многу.

- Почнува убава инвестиција за овој дел на Македонија, за Кичево. Очекуваме максималниот број на вработени во одреден момент да достигне 600, зошто да не и повеќе, а извозот до половина милијарда евра за шест до седум години. Ова се само докази дека заеднички може да се прави многу. Директорот на ТИРЗ и инвеститорот направија многу за да заживее проектот, помина и на владина седница. Се ова е потребно да се сработи заеднички за да стасаме до оваа состојба денес и убеден сум дека инвеститорот нема да застане тука и оти ќе следи продолжување на инвестицискиот циклус, изјави Мицкоски.

Најави дека ќе бидат објавени и други инвестиции во наредниот период и ги повтори очекувањата за милијарда евра инвестиции до крајот на годината.

- Со тоа ќе бидеме најдобри по глава на жител на Балканот и се враќаме повторно но сигурно на мапата на инвеститорите, иако досега седум години бевме заборавени, рече Мицкоски.

притисни ентер