Телескопите на НАСА во длабоката вселена снимиле нешто невидено

Два телескопи го открија најблискиот пар супермасивни црни дупки досега.

Двојката, оддалечена „само“ околу 300 светлосни години, е забележана во различни бранови должини на светлината од опсерваторијата за рендгенски зраци Чандра на НАСА и вселенскиот телескоп Хабл.

Иако црните дупки се невидливи во мрачниот универзум, овие две силно светат додека гасот и прашината што ги „голтаат“ се забрзуваат и се загреваат на високи температури. Овие небесни објекти, кои орбитираат еден против друг, се познати како активни галактички јадра.

Активните галактички јадра се супермасивни црни дупки кои испуштаат брилијантни млазови од материјал и моќни ветрови кои можат да ги обликуваат самите галаксии во кои живеат.

Овој пар црни дупки е најблискиот пар откриен со помош на видлива и рендгенска светлина. Со оглед на тоа што другите парови на црни дупки претходно забележани вообичаено беа многу подалеку една од друга. Астрономите ги открија овие црни дупки кои танцуваат една околу друга во центарот на пар галаксии кои се судираат наречени MCG-03-34-64, оддалечени 800 милиони светлосни години.

Астрономите случајно открија црни дупки кога набљудувањата на Хабл открија три шила светлина во светлиот гас на галаксијата. Тие го објавија своето откритие во понеделникот во The Astrophysical Journal, пренесе Би-Би-Си.

„Не очекувавме да видиме вакво нешто“, рече во соопштението водечкиот автор на студијата Ана Триндаде Фалкао, постдокторски истражувач во Центарот за астрофизика Харвард-Смитсонијан во Кембриџ, Масачусетс. „Таква глетка не е вообичаена во блискиот универзум и ни кажа дека нешто друго се случува внатре во таа галаксија.“

Тимот бил заинтригиран кога Хабл открил три оптички дифракциски шила во концентриран регион на галаксијата MCG-03-34-64. Дифракционите шила се појавуваат кога светлината од мал космички регион се наведнува околу огледалото во телескопот.

Набљудувањата на Хабл биле направени со оптичка светлина, која е видлива за човечкото око, но астрономите не биле сигурни што гледаат. Тимот го преиспитал галактичкиот регион користејќи рендгенски зраци на Чандра.

Кога научниците ја набљудуваа галаксијата со помош на Чандра, тие беа во можност да утврдат два силни извори на Х-зраци кои одговараат на оптичките извори на светлина забележани од Хабл, рече Фалкао. „Ги составивме овие парчиња од сложувалката и заклучивме дека веројатно гледаме две супермасивни црни дупки кои се многу блиску една до друга.

Тимот, исто така, консултирал архивски податоци за набљудувањата на радио брановите.

„Кога ќе видите силна светлина во оптички, рендгенски и радио бранови, многу работи може да се отфрлат, што доведува до заклучок дека ова може да се објасни само како блиски црни дупки. Кога ќе ги споите сите делови од сложувалката, добивате слика од пар активни галактички јадра“, рече Фалкао.

Во меѓувреме, третиот скок на дифракција забележан од Хабл има непознато потекло и на тимот му требаат повеќе податоци за да открие што би можело да биде. Изворот на светлина може да потекнува од гасот што е создаден со енергетско исфрлање на материјал од една од црните дупки.

„Не би можеле да ги видиме сите овие детали без неверојатната резолуција на Хабл“, рече Фалкао.

Астрономите забележале парови црни дупки поблиску еден до друг од овој пар користејќи радио телескопи, но овие парови не биле забележани во други бранови должини на светлината.

Двете супермасивни црни дупки некогаш биле центри на нивните соодветни галаксии, но спојувањето на галаксиите ги доближило двата објекти многу поблиску. На крајот, нивниот близок спирален танц ќе резултира со спојување за околу 100 милиони години, според НАСА, предизвикувајќи моќно ослободување на гравитационите бранови.

Ваквите гравитациски бранови, произведени од судир на супермасивни црни дупки, во иднина би можеле да бидат откриени од LISA, вселенската мисија со ласерски интерферометар на Европската вселенска агенција, која се очекува да биде лансирана во средината на 2030-тите.

Шефицата на кабинет на Стармер поднесе оставка

Шефицата на кабинет на Стармер поднесе оставка откако се дозна дека имала поголема плата од премиерот.

Сју Греј, шефица на кабинет на британскиот премиер Кир Стармер, денеска поднесе оставка, по неодамнешните критики и тензии меѓу неа и главниот советник на премиерот, Морган МекСвини, за веста дека таа заработува повеќе од премиерот.

Би-Би-Си објави дека годишната плата на Греј била 170.000 фунти, што е за околу 3.000 фунти повеќе од годишната плата на еден британски премиер.

Греј изјави дека ја прифатила новата улога на претставник за региони и нации на премиерот Стармер, а МекСвиник ќе ја замени како шеф на кабинет во Даунинг Стрит.

„Во текот на мојата кариера, мојот прв интерес секогаш беше јавниот сервис. Сепак, во последните недели ми стана јасно дека јавната дебата за мојата позиција ризикува да ја наруши виталната работа на владата“, рече Греј во изјавата.

Греј стана познат во 2022 година кога ги водеше истрагите „Партигејт“ - тврдења дека поранешниот конзервативен премиер Борис Џонсон и неговиот персонал присуствувале на забави во владините згради и покрај строгите правила за заклучување поради Ковид-19. Истрагата помогна да Џонсон да замине од власта.

Во последните недели, Стармер се соочи со критики за платата на Греј, како и негативни извештаи дека тој и неговата сопруга прифаќале подароци и други предмети во вредност од илјадници фунти, што тој го демантираше.

Хезболах со ракети ја погоди Хаифа

Ракети на Хезболах го погодија Хаифа, третиот по големина град во Израел, соопшти израелската полиција, а израелските медиуми објавија дека 10 лица се повредени на северот на земјата.

Хезболах соопшти дека гаѓал на воена база јужно од Хаифа со проектил „Фади 1“.

Медиумите јавуваат дека две ракети паднале на Хаифа на брегот на Средоземното Море, а пет паднале на Тиберија, на 65 километри.

Полицијата соопшти дека се оштетени некои згради и имоти, а има неколку пријави за полесни повреди и дека луѓето се пренесени во блиската болница.

Израелската војска соопшти дека воени авиони погодиле цели на разузнавачкиот штаб на Хезболах во Бејрут, вклучително и средства за собирање разузнавачки информации, командни центри и дополнителни инфраструктурни локации.

Во текот на изминатите неколку часа, воздушни напади ги погодија магацините за оружје на Хезболах во областа Бејрут, соопшти војската, истакнувајќи дека по нападите биле идентификувани секундарни експлозии, што укажува на присуство на оружје.

Воздушните напади, исто така, погодија цели на Хезболах во јужен Либан и во областа Бека, вклучувајќи складишта за оружје, инфраструктурни локации, команден центар и фрлач, соопшти војската. Таа го обвини Хезболах дека намерно ги става своите командни центри и оружје под станбени згради во срцето на градот Бејрут и го загрозува цивилното население.

Националните партии доминираат на локалните избори во БиХ

 Според првите прелиминарни резултати од локалните избори во БиХ, најголемите национални политички партии во земјата успеале да ја зачуваат контролата врз мнозинството општини и градови, но некои од нив не успеале да постигнат важни изборни цел

Според податоците што претседателот на ХДЗ БиХ, Драган Човиќ, ги претстави во седиштето на партијата во Мостар, партијата ги постигнала своите изборни цели.

Претседателот на ХДЗ 1990 Илија Цвитановиќ изјави дека неговата партија ќе биде претставена во сите општински совети на сите места каде што има кандидати.

Во Сараево доминираат трите партии кои го сочинуваат бошњачко-граѓанскиот блок во коалицијата која моментално е на власт во Босна и Херцеговина и успеаја да зачуваат некои од клучните упоришта како што е Тузла.

Партијата Народ и Правда (НиП), на чело со Елмедин Конаковиќ, министер за надворешни работи на Босна и Херцеговина, исто така ги задржа лидерските позиции што ги имаше до сега и освои некои нови, забележувајќи голем пораст на популарноста.

Лидерот на СДП Нермин Никшиќ рече дека партијата не е задоволна од постигнатите резултати.

Претседателот на СДА, Бакир Изетбеговиќ изјави дека во споредба со изборите од пред четири години, неговата партија добила осум нови началнички места и тврди дека иако неговата партија нема началнички места во општините што го сочинуваат градот Сараево, забележала „силно зголемување“ на бројот на советници во општинските совети.

Во Република Српска, портпаролот на Сојузот на независни социјалдемократи (СНСД) Радован Ковачевиќ синоќа изјави дека кандидатите на партијата победиле во 47 општини на локалните избори во ентитетот, а во уште три со коалициските партнери.

- Во цела Република Српска нашите кандидати ќе слават. Остануваме подготвени да одолееме на сите притисоци и однадвор и од внатре. Со овие избори добивме потврда дека сме на вистинскиот пат. Политиката на Милорад Додик ја ужива целосната доверба на граѓаните на Република Српска, рече Ковачевиќ, пренесе РТРС.

На локалните избори право на глас имаа нешто повеќе од 3,4 милиони жители, а според податоците кои Централната изборна комисија на БиХ (СИП) ги собрала по затворањето на гласачките места, на гласање излегле нешто помалку од 48 отсто од запишаните избирачи.

Вчерашните локални избори во Босна и Херцеговина беа осми од прогласувањето независност во 1992 година, а на нив беа избрани началници на општини и градоначалници, како и општински и градски совети и собранија во 143 локални заедници – 111 општини, 32 града и округот Брчко, која е посебна административна единица.

На изборите учествуваа 110 политички партии, 386 кандидати за градоначалник и градоначалник. Повеќе од 25.700 кандидати се бореа за места во парламентите на локалните заедници.

притисни ентер