Технологија

„Џејмс Веб“ прв пат откри вода во вселената и тоа во зовриен диск околу ултражешка планета

Во првото откритие од ваков вид, Веб откри вода во внатрешниот регион на диск од гас и прашина што формира планети околу новородена ѕвезда.

Откритието е значајно бидејќи водата, заедно со молекулите потребни за формирање светови како Земјата, е пронајдена во близина на неколку масивни, млади ѕвезди кои генерираат екстремно ултравиолетово зрачење. Претходно се сметало дека таквите екстремни средини не се погодни за создавање на карпести планети како Земјата, пишува Live Science.

Овие наоди ги претставуваат првите резултати од програмата на Веб за екстремни ултравиолетови средини (XUE). Веб е единствениот телескоп со просторна резолуција и чувствителност за проучување на дискови кои формираат планети во масивни региони кои формираат ѕвезди, вели Марија Клаудија Рамирез-Танус од Институтот за астрономија Макс Планк.

Резултатите се добиени со набљудување на протопланетарниот диск XUE 1, кој се наоѓа во ѕвезденото јато Pismis 24.

XUE 1 е само еден од 15-те протопланетарни дискови во NGC 6357 - таканаречената маглина Омар, која е оддалечена 5.500 светлосни години од Земјата.

Маглината Омар е еден од најмладите и најблиските региони на интензивно раѓање на ѕвезди до Земјата. Тој е дом и на некои од најмасивните ѕвезди, кои се потопли од ѕвездите како Сонцето и затоа испуштаат повеќе ултравиолетова светлина.

Ова зрачење помага да се отстранат гасот и прашината што ги создале овие млади, масивни ѕвезди, што значи дека протопланетарните дискови не можат да опстанат долго околу овие интензивни ѕвезди - обично само околу милион години.

Научниците очекуваа набљудувањата да покажат дека XUE 1 е постојано изложена на високи нивоа на ултравиолетово зрачење, но биле изненадени кога откриле дека протопланетарниот диск содржи и многу ситна, делумно кристална силикатна прашина која може да послужи за формирање на карпести планети.

Покрај таа силикатна прашина и вода, истражувачите пронашле и траги од молекули како што се јаглерод моноксид, јаглерод диоксид, цијановодородна киселина и ацетилен.

Бидејќи условите во протопланетарниот диск на XUE 1 во близина на масивни ѕвезди се слични на оние во другите региони кои формираат ѕвезди блиску до Земјата, исполнети со ѕвезди со мала маса, наодите ја поддржуваат идејата дека е нормално карпестите планети низ Млечниот Пат да се формираат околу ѕвезди со различна маса и во поширок опсег на средини отколку што претходно мислеле научниците.

Регион

Ален на средба со Курти: Косово припаѓа во ЕУ и НАТО, да се спроведат договорите со Србија

Претходно, американската дипломатка се сретна и со претседателката Вјоса Османи.

Американската државна потсекретарка за јавна дипломатија Елизабет Ален, која престојува во Косово, по средбата со претседателката на државата, Вјоса Османи, беше примена и од косовскиот премиер, Албин Курти, со кого вели дека имала „длабока дискусија“, јави дописникот на МИА од Приштина.

Ален на платформата „Икс“, поранешен Твитер, покрај фотографии од средбата со Курти, напиша дека „Косово припаѓа во ЕУ и НАТО“, а го повтори и барањето на Вашингтон за спроведување на договорите со Србија.

„Ја ценам длабоката дискусија со косовскиот премиер Албин Курти. Косово припаѓа во ЕУ и НАТО. Ние бараме целосна имплементација на сите договори што Косово и Србија ги постигнаа во рамките на Дијалогот олеснет од ЕУ“, напиша Ален.

Претходно, американската дипломатка се сретна и со претседателката Вјоса Османи, со која потпиша договор за разбирање меѓу владите на Соединетите Американски Држави и Република Косово, против манипулациите со информации од други држави.

На заедничката прес-конференција по потпишувањето на договорот, Ален рече дека со Османи разговарале и за „критичните прашања на евроатлантскиот пат на Косово“, оценувајќи дека „суштинскиот чекор кон евроатлантскиот пат на Косово (е) напредокот на Косово во врска со формирањето на Заедницата на општини со српско мнозинство“. /МИА

Свет

Руската нафтена рафинерија во Краснодар привремено ја прекина работата по украинските напади

Руската нафтена рафинерија „Славјанск“ во јужниот дел на областа Краснодар денеска привремено ја прекина работата по синоќешниот напад на украински беспилотни летала, јавија руските медиуми.

Според извештаите на локалните власти, шест украински беспилотни летала паднале на територијата на рафинеријата.

Дроновите со кои беше нападната рафинеријата во јужниот дел на Русија не предизвикаа пожари, додаваат медиумите, повикувајќи се на властите.

Рафинеријата има капацитет од четири милиони тони нафта годишно, што е околу еден милион барели дневно./МИА

Македонија

Стабилна состојба на работникот, кој се здоби со тешки повреди во лифт

Стабилна е состојбата на 56 годишниот маж кој вчера попладне се здоби со тешки телесни повреди во лифтот во угостителски објект во Штип.

Надлежните во Клиничка болница- Штип информираат дека е примен со скршеници на пршлените и е хоспитализиран на oдделението за ортопедија во штипската Клинничка болница. Неговиот колега, 71 годишниот пензиониран кувар им подлегна на повредите добиени при пад на лифтот, во кој биле работно ангажирани.

Во меѓувреме директорката на Државниот инспектор за труд, Весна Томовска за МИА изјави дека на лице место вчера е излезен трудов инспектор. Утврдено е дека двајцата работници не биле вработени, туку работно ангажирани во објектот. Починатиот бил кувар во пензија.

Посочува дека утре до инспекторатот треба да биде доставена документацијата за безбедност при работа во објектот. Од Обвинителството пак информираат дека се обезбедуваат докази за расчистуваање на настанот, а стручно лице ќе направи техничко вештачење на лифтот. Како дошло до трагедијата се уште нема официјални информации. Телото на починатото лице е дадено на обдукција.