Здравје

Од срцеви заболувања лани починале 10 000 лица, да се работи на превенција

Минатата година од кардиоваскуларни заболувања во државава се починати околу 10 илјади лица, а поголем дел од нив се жени.

Карактеристично е дека се поместува границата на возраста за смртноста од овие заболувања. Се почесто, поради лошиот стил на живот, од овие заболувања починуваат и млади луѓе на возраст од 40, па дури и под 40 годишна возраст.

Тоа го изјави денеска Елена Ќосевска, раководител на секторот за промоција на здравје во Институтот за јавно здравје и професор на медицинскиот факултет на одбележувањето на Светскиот ден на срцето, 29 септември. Годинашното мото е „Биди херој на срцето".

Кардиоваскуларните заболувања, како што рече,претставуваат најголем здравствен проблем, како во светот, така и во државата.

Според Ќосевска, ризик факторите во почетокот не се познаваат кај здравите луѓе, и поради тоа е потребно нивно рано откривање со редовни прегледи.

– Луѓето мислат дека се здрави но всушност веќе имаат одредени ризик фактори. Видливи ризик фактори се пушењето и крвниот притисок доколку е висок над 140 со 90 веќе е еден знак дека треба да се испитаат и другите параметри и да се констатира кардиоваскуларен ризик. Обично кумулативниот ефект на два три или повеќе ризик фактори е аларм дека граѓанинот треба редовно да посетува доктор и да биде во консултација со својот матичен лекар, рече Ќосевска.

Таа ги повика граѓаните да прават редовни контроли на своето здравје, да го проверуваат и мерат крвниот притисок, холестеролот и мастите во крва, шеќерот во крвта, или ако се пушачи да престанат со пушење. Порача консумацијата на алкохолот да биде согласно со предвидените норми, а тоа значи дневната доза да биде 330 милилитри пиво, десет милилитри ракија или 150 милилитри вино.

– Физичката активност е многу важна. Светска здравствена организација и Светската федерација на кардиолози препорачува дневно најмалку 30 минути луѓето физички да се рекреираат, пешачат. Во нашата држава има многу терени, спортски сали, теретани и други услови се обезбедени само е потребно луѓето да сфатат дека мора да се грижат за своето здравје, посочи Ќосевска.

Зоран Митев од „Здрава иднина" – Здружение за превенција од кардиоваскуларни заболувања вели дека во последните десет години бројот на заболени опаѓа, што е добро за државата, но, како што посочи, треба уште поактивно да работиме на тој план.

Смртноста од кардиоваскуларните забуловања во светот изнесува 17,9 милиони на годишно ниво. Во Европа тричетвртини од вкупно умрените се од кардиоваскуларни болести и малигни заболувања./МИА

Македонија

Силна соларна бура ја погоди Земјата, за утре се најавува уште една експлозија

Сончева бура ја погоди Земјата порано од очекуваното и сега се засилува. Ова го објави Центарот за следење на вселенското време при рускиот институт за применета геофизика.

Според податоците, геомагнетната бура се очекувало да биде од категоријата Г2, која е со умерен интензитет, но утрово таа се засилила до категорија Г3, што е силен интензитет.

На 30 април и 1 мај биле регистрирани моќни соларни изливи.

Сончевите блесоци се поделени во пет класи според јачината на рендгенското зрачење - најслаби се класата А, а потоа следат B, C, M и X.

Сончевите блесоци се моќни експлозии во сончевата атмосфера кои испраќаат соларна плазма во вселената. Облаците од оваа плазма можат да предизвикаат геомагнетни бури кога ќе стигнат до Земјата.

- Две коронални експлозии го погодија магнетното поле на Земјата на 2 мај. Поединечно, ударот беше мал, но предизвика силна геомагнетна бура од класата Г3 со поларници далеку на југ. Се очекува уште една коронална експлозија да го погоди магнетното поле на Земјата на 4 мај, објави порталот Space Weather.

Македонија

Репортери без граници: Македонија со најголема медиумска слобода во регионот

Иако новинарите не работат во непријателско опкружување, раширените дезинформации и недостатокот на професионализам придонесуваат за опаѓање на довербата на општеството во медиумите, што ги изложува независните медиуми на закани и напади.

Понатаму, владините функционери имаат тенденција да имаат лоши и понижувачки ставови кон новинарите, се наведува во извештајот на организацијата „Репортери без граници“.

Медиумски пејзаж

Иако телевизијата е доминантен извор на информации, онлајн медиумите играат важна улога. Сепак, мора да се направи разлика помеѓу професионални онлајн редакции кои вработуваат новинари и објавуваат оригинална содржина, и поединечни портали кои вршат плагијат и копираат содржина. Исто така, постои голем јаз помеѓу употребата и довербата: најгледаните ТВ станици имаат низок индекс на доверливост.

Политички контекст

Целокупното опкружување останува поволно за слободата на печатот, но владините агенции не се многу транспарентни и критичкото новинарство е сè повеќе подложно на напади. Поради силната политичка поларизација, медиумите можат да бидат под притисок на властите, политичарите и бизнисмените и на национално и на локално ниво. Двете најголеми партии (на власт и во опозиција) создадоа паралелни медиумски системи врз кои го вршат своето политичко и економско влијание. Јавниот радиодифузен сервис нема уредувачка и финансиска независност.

Правна рамка

Додека уставот ја гарантира слободата на говорот и забранува цензура, земјата бавно го усогласува законодавството за медиумите со стандардите на Европската унија, на која има намера да и се придружи. Процедурите на SLAPP служат како инструменти за заплашување и притисок врз независните медиуми. Осудата за клевета, во 2023 година, на медиумот IRL за нејзината истрага од општ интерес постави опасен преседан. Новиот закон со кој повторно се овластуваат националните и локалните власти да се рекламираат во медиумите во приватна сопственост, ја зголеми загриженоста за можното поврзано ширење на влијание.

Економски контекст

Иако одредени видови медиумска концентрација се забранети со закон, редакцијата на некои од главните ТВ канали е изложена на економски притисоци од нивните сопственици. Државното финансирање е ограничено и нетранспарентно, а независните медиуми во голема мера се потпираат на донаторите. Странските грантови засновани на проекти придонесуваат само за опстанок, но не и за понатамошен развој. Новинарството е многу несигурна професија. Некои медиуми се подложени на влијанија од страна на маркетинг агенциите.

Социокултурен контекст

Иако не постојат јасни ограничувања во социјалната и културната средина кои влијаат на слободното новинарство, социјалните медиуми и дигиталната сфера генерално го фаворизираат ширењето на дезинформации и сајбер-закани. Во комбинација со ниските професионални стандарди, тие придонесуваат за намалување на довербата на јавноста во медиумите и го отвораат патот за напади врз новинари врз основа на пол, етничка припадност или религија.

Безбедност

Новинарите често се мета на вербални напади. Под изговор за заштита на државните тајни и личните податоци, тие можат да бидат изложени на судски притисок и произволни правни постапки. Сепак, судовите имаат тенденција да ја поддржуваат слободата на печатот и да ги штитат новинарите. Во главниот град беше назначен специјален обвинител кој ќе ги води случаите на напади врз новинари, а се разгледува и отворањето на слични канцеларии низ целата земја.

Македонија

ВМРО-ДПМНЕ: ДКСК да покрене постапка против Битиќи

ДКСК да покрене постапка против Битиќи, бара од фирмите на кои им исплаќал државна помош да гласаат за него, им сугерира и број на гласачко ливче.

По објавениот документ од кој се гледа како Битиќи бара од компании да го поддржат затоа што им исплаќал државна помош тој требаше да се повлече од политиката.

Фактот што Битиќи не само што не се повлече, туку и не се извини, говори како СДС и ДУИ ја заробија државата и како 100тина функционери управуваат со државата како да е нивен личен имот.

ДКСК не смее да чека, да отвори случај и да се отвори постапка и пред другите институции.

Злоупотребите на институциите мора да запрат. По 8ми мај ќе се стави крај ма ваквите практики, а таквите како Битиќи ќе се соочат со одговорност.

Време е да ја вратиме државата на народот. Македонија повторно твоја,се наведува во партиското соопштение.

притисни ентер