Македонија

Меѓународна конференција за Македонците и Граѓанската војна во Грција

Меѓународна конференција за Македонците и Граѓанската војна во Грција по повод 75 години од нејзиното завршување.

Меѓународна научна конференција се организира денеска по повод 75 години од завршувањето на Граѓанската војна во Грција, на која 26 учесници од земјава, од Србија и Хрватска, имаат реферати кои откриваат нови научни сознанија за учеството на Македонците во војната (1946-1949), за улогата на светските сили и односите со другите земји, одгласот во печатот и за присилното емигрирање на децата бегалци од егејскиот дел на Македонија.

Катерина Мирчевска, претседателка на Организацискиот одбор на конференцијата, истакна дека за краток период настанеле сериозни миграциски и етнички измени што, рече, довеле до евидентно намалување на бројот на македонско население и промена на етничкиот состав на населението на тие простори. Посочи дека најпосакувана дестинација за бегалците била тогашната НР Македонија како единствена слободна држава на македонскиот народ во состав на Југославија, каде што до крајот на Граѓанската војна се населиле 24 илјади, а над десет илјади Македонци со процесот на репатријација дошле од источноевропските држави до почетокот на 1980-тите.

-Огромниот број бегалци како една од последиците на Граѓанската војна ја вообликуваат политичката емиграција од Граѓанската војна во Грција во чии расположливи статистики Македонците учествуваат со околу половина од нејзиниот вкупен број, всушност ја претставуваат најбројната политичка емиграција во Европа по Втората светска војна. Во годините што следуваат македонските политички бегалци отвораат едно ново поглавје на нашата национална историја, рече Мирчевска.

Ректорката на Скопскиот универзитет Биљана Ангелова во поздравното обраќање рече дека конференцијата е научна самопотврда и верификација на научната вистина од релевантни научни авторитети од земјава и од странство. Нагласи дека темата за Македонците во Граѓанската војна во Грција е значајна и кон неа може се пристапи од повеќе аспекти – историски, политиколошки, социјален, јазичен, книжевен, фоклористички итн.

-Прашањето за идентитетот има важно место во оваа конференција. Борбата на Македонците од Егејска Македонија за возобновување на етнојазичната и територијалната целина на македонскиот народ е едно од покренатите прашања...Граѓанската војна во Грција отвора и голема тема за егзодусот на децата бегалци кои биле принудени да растат раселени низ светот далеку од своите семејства и од родните огништа. Но, покрај тешката судбина, неспорен е големиот натамошен подем на претставниците на оваа генерација кои по тешкото детство понатаму активно се вклучија и се истакнаа во општествено-политичкиот и во културно-уметничкиот живот на Македонија, истакна Ангелова на отворањето на конференцијата.

Претседателката на Републичкото здружение на децата бегалци „Т’га за југ“ Евгенија Николовска информираше за следните активности со кои во текот на целата година се одбележуваат 75 години од крајот на Граѓанската војна под слоганот „Да не се заборави и никогаш да не се повтори“. Меѓу другото, во септември, кога официјално завршила Граѓанската војна во Грација, во Катланово ќе биде организиран голем народен собир.

-Сакаме да ги зачуваме нашиот јазик, историја, култура и мелос. И оваа конференција е со таа цел. Ќе ги вклучиме и најмладите од институтите да се заинтересираат за Граѓанската војна, да најдат нови истражувања. Сигурно има скриени нешта, како што во 2003 година ја откривме масовната гробница во Лерин на Македонците борци кои учествувале во ДАГ и населението заедно. Така ја испишуваме историјата, со новите откритија што се случиле во минатото. Апелот наш е да не се заборави и никогаш никаде да не се повтори таа војна, рече претседателката на здружението кое ја организира конференцијата во соработка со три научни институти при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ – Институтот за национална историја, Институтот за македонска литература и Институтот за македонски јазик „Крсте Мисирков“.

Според Николовска, во последните години Македонците во егејскиот дел, „веќе послободно може да зборуваат македонски јазик и да го негуваат мелосот и песните“ и дека веќе има иницијатива за отворање културни центри.

Во контекст на промените по потпишувањето на Преспанскиот договор во 2018 година, Николовска изјави дека за нив промената на името на државата била неприфатлива, но од друга страна, како што рече, „мора да се признае дека по тој кобен Преспански договор, малку по малку Грците почнаа попријателски да се однесуваат кон нас и кон нашите таму“.

Историчарот Тодор Чепреганов, еден од учесниците на конференцијата, изјави дека со Преспанскиот договор „таму немаме Македонци, туку народ што зборува јазик различен од грчкиот“.

-Се поставува и прашањето кои се тие Македонци што учествувале во Граѓанската војна ако не ги именуваме како Македонци. Затоа што сега имаме антички Македонци во Грција, имаме овде, на оваа страна, други Македонци. Кои се тие е големо прашање, бидејќи сега државава не смее да каже дека таму имало Македонци кои се бореле за обединување со Македонија и дека тие се декларирале Македонци. Не го зборуваме тоа ние, тоа го зборуваат документите. Американските и британските документи кои пишуваат за егејска Македонија, тие зборуваат за Македонци учесници во таа војна, изјави Чепреганов.

Сотир Лукровски, претседател на здружението „В'мбел“ и координатор на здруженијата на Македонци со потекло од егејскиот дел на Македонија соопшти дека се подготвува клуб со библиотека во центарот на Скопје кој ќе биде отворен во април.

-Ќе биде во редот на Театарот за деца и младинци. Имаме на располагање простор од 200 квадратни метри, засега имаме околу 400 наслови на книги поврзани со прашањето за Македонците со потекло од Егејскиот дел од Македонија и воопшто со македонското прашање. По низа години, се надеваме дека ќе има своевидно сврталиште, пред се, на младите, но и на највозрасните, каде што ќе разменуваат идеи со крајна цел да го одржиме отворено прашањето за Македонците со потекло од Егејскиот дел од Македонија и да ја вратиме и оживееме кај младите националната свест, изјави Лукровски.

Свет

Капката која ја прели чашата на Санчез

Објавата на Санчез дојде само неколку часа откако шпанските медиуми објавија дека судија покренал истрага против Бегоња Гомез, сопругата на премиерот, за наводна трговија со влијание и деловна корупција по тужбата поднесена од групата Манос Лимпиас.

Вијести - Подгорица

Во бомбастичното соопштение кое ја изненади Шпанија и предизвика сомнеж низ Европа, премиерот Педро Санчез во средата вечер најави дека ќе направи пауза од официјалните должности за да одлучи дали сака да продолжи да ја води земјата. Како причина тој ја наведе исцрпеноста од десничарските напади врз неговото семејство.

Објавата на Санчез дојде само неколку часа откако шпанските медиуми објавија дека судија покренал истрага против Бегоња Гомез, сопругата на премиерот, за наводна трговија со влијание и деловна корупција по тужбата поднесена од групата Манос Лимпиас (Чисти раце), чиј лидер се поврзува со екстремната десница.

Групата ја обвини Гомез дека го искористила своето влијание како сопруга на премиерот за да обезбеди спонзори за магистерски курс на универзитетот што го водеше. Судот не објави повеќе детали бидејќи случајот е запечатен во оваа рана фаза.

Санчез, кој минатата година обезбеди уште еден мандат за неговата Социјалистичка работничка партија (ПСОЕ) како лидер на малцинската коалициска влада, рече дека одлуката ќе ја објави в понеделник, на 29 април.

„Итно ми треба одговор на прашањето дали вреди... да ја водам владата или да се откажам од таа чест“, објави тој вчера на мрежата Х.

Санчез вели дека неговата сопруга не направила ништо незаконско и дека ја напаѓаат „за да ме ослабат лично и политички“. Тој рече дека неговата сопруга ќе ја одбрани својата чест и ќе соработува во истрагата.

Групата Манос Лимпиас користи единствен правен инструмент што постои во Шпанија познат како „народно обвинение“ за поднесување кривични пријави против трети лица. Судиите можат да одлучат дали да постапат по тие тужби, а Ројтерс наведува дека не секое обвинение резултира со судска истрага.

Шпанските правни експерти посочуваат дека обвиненијата наведени во извештајот сами по себе не ги исполнуваат законските услови за обвинение. Шпанското обвинителство вчера побара случајот да биде отфрлен.

Групата Манос Лимпиас е основана во 1995 година од Мигел Бернард, адвокат кој се кандидираше за функција во ултранационалистичката партија Национален фронт, а подоцна беше прогласен за Витез на честа на фондацијата Франциско Франко, пишува порталот „Политико“.

Во 2021 година, шпанскиот национален суд ја прогласи групата Манос Лимпиас за виновен за користење закани за правна постапка и кампањи за оцрнување како средство за изнуда против банки и компании. Таа пресуда беше поништена од Врховниот суд оваа година, но судиите забележаа дека активностите на групата се етички „сомнителни“.

Во објавата на мрежата Х, Санчез рече дека е уморен од нападите врз неговото семејство, кое е цел на критичарите откако е избран за лидер на ПСОЕ во 2014 година.

Како што политичката сцена во земјата станува сè пополаризирана, нападите врз неговата сопруга станаа поинтензивни. Веќе неколку години, десничарските коментатори јавно шират злобни гласини за Гомез, вклучително и дека таа е всушност маж чие вистинско име е Бегоњо и дека нејзиното семејство поседува синџир на секс клубови и е вклучено во меѓународни операции за шверц на дрога.

Иако Санчез и неговата сопруга успешно се бореа со клеветите упатени кон нив преку суд, токсичноста на изливот на омраза очигледно го истроши политичарот, а започнувањето на најновата истрага очигледно е последната капка.

„Откако дојде до ова, чувствувам дека мора легитимно да се запрашам дали ова навистина вреди“, напиша тој. „И покрај десничарската карикатурална претстава за мојата личност, јас не сум врзан за оваа позиција... Моја обврска е кон моето чувство за должност и јавна служба.

Потенцијалните резултати се движат од останувањето на Санчез на функцијата додека не поднесе оставка - што ќе доведе до тоа или кандидирање нов кандидатза гласање во Долниот дом или предвремени избори во текот на летото - или би можел да побара и добие гласање за доверба за да го зајакне своето лидерство.

Според шпанскиот устав, нови избори може да се распишат само една година по последното распуштање на парламентот. Тоа значи дека најрано Санчез може формално да распише предвремени избори на 29 мај, што би резултирало со гласање најрано на 21 јули.

Доколку Санчез поднесе оставка, кралот Фелипе ќе мора да се сретне со сите партии претставени во Долниот дом за да започне нов процес на именување, одредувајќи го кандидатот кој треба да обезбеди парламентарно мнозинство за да стане премиер.

Во Шпанија, политичарите од сите профили рутински меѓусебно се обвинуваат, како и членовите на семејството и соработниците, за корупција, а имаше и неколку скандали од висок профил кои резултираа со пресуди.

Педро Санчез дојде на власт во 2018 година, кога претходната конзервативна влада изгуби гласање за доверба по корупциски скандал.

Во моментов, постојат неколку парламентарни комисии кои ги испитуваат договорите за јавни набавки за време на ковид-пандемијата.

Претходно оваа година, поранешниот министер за транспорт, Хозе Луис Абалос, ги отфрли повиците од неговата партија ПСОЕ да поднесе оставка како пратеник, откако неговиот помошник беше обвинет за примање мито за олеснување на договорите за заштитни маски.

Шпекулации за високи позиции во ЕУ и НАТО

Објавата на Санчез предизвика гласини во Брисел, каде што има многу шпекулации пред претстојните избори за тоа кои национални лидери би можеле да ги заземат највисоките позиции во Европската Унија.

Санчез досега не се сметаше за кандидат бидејќи се веруваше дека е покорисен во водењето на Шпанија, петтата по големина економија во Европа. Сепак, „Политико“ истакнува дека доколку поднесе оставка, многумина би биле среќни да го видат во Брисел.

Според бриселскиот портал, неговото име не се споменува само во врска со функцијата претседател на Европскиот совет, туку и во трката за следен генерален секретар на НАТО.

Забава

Концерти на „Macedonian Free Society“ и „Поетроника“ на „Крај Вардарот Џез“

Концерти на „Macedonian Free Society“ и „Поетроника“ на последната фестивалска вечер од „Крај Вардарот Џез“

Последната фестивалска вечер од „Крај Вардарот Џез“, во Едукативниот културен центар „Лабораториум“ ќе се одржи вечерва со почеток во 21 часот со концерти на „Macedonian Free Society“ и „Поетроника“.

„Macedonian Free Society“ е составен од Филип Букршлиев, Дени Омерагиќ и Нинослав Спировски, Владан Дробицки, Васко Бојаџиски, Гоце Наумов, Глигор Кондовски и Благојче Томевски. Месецов за ПМГ Џез, како 46 издание, излезе и нивниот прв албум.

„Поетроника“ е поетско-музички перформанс во симбиоза со авторска електронска музика, изведена во живо во од актерот Оливер Митковски и Андреја Ристески – Салпе, автор и продуцент, еден од водечките современи македонски електронски артисти.

Крај Вардарот Џез Фестивал 2024 е поддржан од Министерство за култура на Република Северна Македонија и се реализира во соработка со Македонска филхармонија и едукативниот културен центар „Лабораториум“.

Фудбал

Медиуми: Ливерпул и Феенорд се договорија, Слот нов тренер на премиерлигашот

Тренерот на холандски Феенорд, Арне Слот, ќе го предводи Ливерпул од следната сезона, пренесуваат англиските медиуми, наведувајќи оти е постигнат договор меѓу двете клупски раководства.

Слот на клупата на Ливерпул ќе го наследи Јирген Клоп, кој во јануари објави дека заминува од премиерлигашот на крајот на актуелната сезона.

Феенорд се согласил на отштета од 9,4 милиони фунти, а пред потпишувањето на договорот останува да се договорат деталите од соработката меѓу Слот и Ливерпул, објави Би-Би-Си.

Слот минатата сезона со Феенорд го освои холандскиот шампионат, а оваа сезона го освои холандскиот куп.

Англиските медиуми објавија дека клучните причини за изборот на Слот за нов тренер на Ливерпул се неговиот напаѓачки стил на игра и неговата способност да развива играчи.